امروزه شاید یکی از مسائل و دغدغه مهندسین عمران تشخیص صحیح مصالح از نظر استاندارد بودن یا نبود آن استیا گاهی دیده میشود برخی پیمانکارا برای سود بیشتر مصالح بی کیفیت ولی شبیه مصالح باکیفیت را استفاده میکنند که تشخیص این موارد در بعضی مواقع بسیار سخت میباشد ولی برخی از موارد با مطالعه و تجربه قابل تشخیص میباشد. میلگردها در اندازه (قطر) متفاوت ساخته میشوند و از لحاظ ساختمان داخلی ( آنالیز میلگرد ) ، وابسته به محل بکارگیری و یا کشوری که قرار است بکار گرفته شود متفاوت است.

انواع میلگردها بر اساس استاندارد و آنالیز قدیمی :

• میلگرد A1
• میلگرد A2
• میلگرد A3
• میلگرد A4

انواع میلگردها بر اساس استاندارد و آنالیز جدید :

• میلگرد س 240 (میلگرد ساده)
• میلگرد آج 340 (میلگرد آجدار مارپیچ)
• میلگرد آج 400 (میلگرد آجدار جناقی)
• میلگرد آج 500 (میلگرد آجدار مرکب)

در بازار، معمولا میلگردها را با نام و استاندارد قدیم میشناسند اما در حال حاضر تمام میلگردهای بازار تابع استاندارد جدید هستند به عنوان مثال وقتی نام "میلگرد A2" را میشنوید بدانید که منظور همان "میلگرد آج 340" میباشد و منظور از "میلگرد A3" ، همان "میلگرد آج 400" میباشد که فقط نام ها ثابت مانده ولی آنالیز و استاندارد آنها کاملا متفاوت میباشد.

میلگرد ساده , نرم بدون آج (A1)

این میلگرد با تنش جاری 2300 کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تنش گسیختگی 3800 کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تغییر شکل نسبی پلاستیکی ( در لحظه گسیختگی ) حدود 25 درصد به عنوان میلگرد نرم در بازارشناخته شده و عمدتا به صورت صاف و بدون آج می باشد.این میلگرد برای آهنگری ها و تغییر شکل و انجام عملیات جوشکاری بر روی آن مناسب است و به طور کلی به عنوان یک میلگرد داکتیل شناخته شده است.

• مقاومت تسلیم این میلگرد ۲۴۰ نیوتون بر میلی متر مربع می باشد.
• مقاومت کششی(تنش گسیختگی) این میلگرد ۳۶۰ نیوتون بر میلی متر مربع می باشد.
• رده بندی از نظر سختی : نرم

میلگرد بدون آج به عنوان میلگرد دورپیچ در اعضای سازه ای بتن آرمه یا در ساختمان های بتن آرمه استفاده می شوند، استفاده از آنها به عنوان میلگرد سازه ای غیر فوق، در تمامی انواع ساختمان ها ممنوع است.

 میلگرد آجدار , نیمه سخت با آج ساده (A2)

این نوع میلگرد با تنش جاری 3000 کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تنش گسیختگی 5000 کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تغییر شکل نسبی پلاستیکی ( درلحظه گسیختگی ) حدود 19 درصد بعنوان میلگرد نیمه خشک (ترد) و نیمه نرم شناخته شده که به صورت آجدار و عمدتا آج فنری شکل می باشد . این میلگرد برای عملیات ساختمانی و خصوصا خاموت زنی مناسب بوده و انجام عملیات جوشکاری بر روی آن در صورت اجبار میسر است که البته توصیه می شود در صورت امکان از جوشکاری آن پرهیز شود . از این نوع میلگرد بیشتر برای خاموت و مش بندی استفاده می شود .آج های میلگرد A2 به صورت موازی و فنری شکل است و این میلگرد نسبت به نوع A1 ، تردتر و شکننده تر نیز می باشد .

میلگرد آجدار , سخت با آج پیچیده (A3)

این میلگرد با تنش جاری 4000 کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تنش گسیختگی 6000 کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تغییر شکل نسبی پلاستیکی ( درلحظه گسیختگی ) حدود 14 درصد به عنوان میلگرد خشک (ترد) مناسب عملیات سیویل صنعتی و ساختمانی بوده که بصورت آجدار و عمدتا آج جناقی می باشد و اکیدا برای آهنگری و تغییر شکلهای فراوان با زوایای تند مناسب نبوده و همچنین به هیچ وجه عملیات جوشکاری بر روی آن مجاز نمی باشد. این نوع میگرد در حال حاضر بیشترین مصرف را در بین انواع میلگرد دارا می باشد.

 میلگرد آجدار , سخت با آج پیچیده (A4)

این میلگرد با تنش جاری 5000 کیلوگرم برسانتی متر مربع و تنش گسیختگی 7000 کیلوگرم بر سانتی متر مربع می باشد . این نوع میلگرد دارای سختی خیلی بیشتری نسبت به موارد قبلی دارد ( به دلیل کربن بیشتر ) ، اما استفاده این نوع میلگرد نسبت به میلگردهای ذکر شده استفاده کمتری در ساخت سازها دارد که به مرور زمان باید شاهد استفاده بیشتر این نوع میلگرد باشیم. 

طرز تشخیص میلگرد

همانطور که ذکر شد میلگردهای گروه A1 كه از جنس فولاد نرم هستند معمولا به شكل صاف (بدون آج) تولید می‌شوند و بدلیل نداشتن آج كاملا قابل تشخیص می‌باشند اما سؤال اساسی اینست كه چطور می‌توان میلگرد نوع A2 "آج 340" از A3 "آج 400" تشخیص داد؟ در جواب این سوال می توان گفت با دقت به جنس و آج میلگرد نگاه كنید :

1. چنانچه آج میلگرد به شكل فنر باشد میلگرد از نوع A2 می‌باشد.
2. در میلگرد های A3 آج ها به صورت ضربدری هستند اما در A2 به صورت منفرد هستند.
3. مطابق استاندارد ملی ومبحث نهم،میلگرد A3 دارای آج جناقی ( 7و8) میباشد ولی میلگرد A2 داری آج مارپیچ موازی میباشد
4. میلگرد A3 تردتر ( شکننده ) است. اما میلگرد A2 انعطاف پذیرتر است. یعنی خم شدنش با نرمی همراه است.

نکته 1 : میلگردهای "آج 340" یا ( A2 قدیم ) ، بصورت مستقیم آج زنی میشوند ولی در نوع "آج 400" یا ( A3 قدیم ) ، بعد از عملیات آج زنی، وارد مرحله دیگری بنام گوئیچنگ (خنک کاری) میشوند و عملیات خنک کاری توسط پاشش آب و یا در معرض مجاورت هوا انجام میشود. بخاطر این عملیات، میلگردها به رنگ سیاه تبدیل میشوند.

نکته 2 : مطابق استاندارد آج این نوع میلگردها با هم متفاوت است ولی بدلیل سوء استفاده برخی تولید کنندگان از همین مطالب، میلگردهایی در بازار عرضه می شود که مثلا از آج استانداردA3 استفاده شده ولی مقاومت فیزیکی و شیمیایی آن با میلگردA2 سازگارمی باشد.

نکته 3 : اگر مجری سازه ای هستید یا ناظر باید به نوع آرماتور مصرفی در سازه که طراح مد نظر داشته توجه کنید و در صورت مشخص نشدن در نقشه ها آن را از طراح مطالبه کنید چراکه به طور مثال اگر سازه بر اساس میلگرد A2 طراحی شود ودر اجرا از میلگرد A3 استفاده شود به لحاظ اینکه مقاومت تسلیم زیادتری دارد سازه پر فولاد شود که این خلاف آیین نامه و مباحث نظام مهندسی است یا بلعکس اگر به جای میلگرد A3 از A2 استفاده شود سازه آن مقاوت لازم را نخواهد داشت. جهت اطلاع و دریافت مشاوره در ارتباط با خرید و صادرات میلگرد با شماره های مدرج در سایت تماس حاصل فرمایید.

نکته 4 : هنگام تهیه میلگرد از کارخانجات معتبر تولید میلگرد استفاده کنید چراکه ممکن است افراد سود جو اقدام به تهیه میلگرد A2 با آج جناقی بکنند

نکته 5 : اگر ناظر سازه هستید و به نوع میگرد شک کردید ولی از نظر ظاهری ایرادی نداشت نمونه میلگرد ها را به آزمایشگاه برای تشخیص صحیح ارائه بدهید .در هرصورت مطابق آئین نامه باید با انجام آزمایشات نوع میلگرد را مشخص کرد.برای آگاهی بیشتر به صفحات مربوط به قیمت میلگرد ،قیمت میلگرد آجدار، ورق استیل، قیمت میلگرد حرارتی مراجعه فرمائید. همچنین می توانید برای آنالیز و بررسی قیمت آهن از سایت فرامت /faramet.com/ بصورت لحظه ای از قیمت ها با خبر شوید، به دلیل نوسانات قیمت آهن هنگام خرید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.